Kaizen ve Yazılım Geliştirme Süreçleri

Merhaba,

Sanal dünyada bilişim sektörü profesyonelleri yetiştirmek hedefiyle yeni bir pencere açan KOD5 ailesine danışman ve yazar olarak katılmış olmaktan büyük mutluluk duyuyorum.

Bu sayfada Bilişim, Telekomünikasyon ve e-devlet başlıkları çerçevesindeki tecrübe, izlenim ve düşüncelerimi kalite ve yönetim unsurları ekseninde ele alarak sizlerle paylaşacağım.

Bana KOD5 üzerinden veya kişisel sitem –www.faruklekesiz.com– üzerinden ulaşabilirsiniz.

Kaizen ve Yazılım Geliştirme Süreçleri

İlk yazımız, MBA tezimizde de işlediğimiz bir konu üzerinden olsun. Kaizen ifadesi muhtemelen yazılım geliştiren birçok kişi için çok uzak bir kavram.
Ancak yıllar ilerledikçe kalite kavramlarının yazılım geliştiricilerin nasıl da gündemlerine girdiğini çok kez gözlemlemiş durumdayım. Buyurun birlikte inceleyelim.

Kaizen, Japoncada kai değişim, zen ise daha iyi anlamına gelmektedir. Kaizen, işgücünü dayalı gelişme anlamına da gelmektedir. Kaizen’ in uygulanması, 2 ila 5 gün arasında sürebilen, özel olarak oluşturulmuş fonksiyonel bir takım tarafından iyileştirmelerin belli bir sürece veya iş planına uygulanmasına dayanır. Üretimde uygulandığında iyi sonuçlar verebilen Kaizen, hizmet veya teknik alanlarda da uygulanabilmektedir. Kaizen, sürekli iyileştirmedir.

Kaizen, belirli bir zaman diliminde müşteri memnuniyetinin arttırılması ve rekabetgüçlerinin etkilenmesi amacıyla süreçlere yönelik, çalışan, süreç, zaman ve teknolojide yavaşyavaş fakat çok sayıda gelişme sağlamayı, maliyetlerde düşmeyi ifade eden bir kavramdır. Kaizen(Sürekli İyileştirme), sonuçlardan ziyade süreçlere yöneliktir. Çünkü eğer sonuçlar iyileştirilmek isteniyorsa bu sonuçları ortaya çıkaran süreçler iyileştirilmelidir. Kaizen çalışan boyutunda, insanın kaynak olarak görülmesini, işletmenin dışında da bu kaynaklara yönelinmesini; eğitim, yetiştirme, gelişmeye önem verip uygulamaya girişilmesini, ekip oluşturmayı ve çalışanları yalnızca performansları sonucunda ortaya koydukları sonuçlar nedeniyle değil, gelişme sürecindeki katkıları nedeniyle de ödüllendiren bir sistemdir. Süreç boyutunda ise, süreçlerin korunmasını, düzeltici önlemler alınmasını ve süreçlerin iyileştirilmesini; zaman boyutunda, pazardaki değişmelere, gelişmelere hızlı cevap verebilme, hızla yenilik yapma ürün çeşitliliği vb. maliyetleri düşürerek geliştirme ve böylece faaliyetlerin daha kısa sürede yapılmasını hedeflemektedir. Teknoloji boyutunda ise, maliyetleri düşürme, teknolojileri birbirine dönüştürme, basitleştirme vb. uygulamalar ile gerçekleştirilmektedir.

Kaizen Değer Sistemi, her zaman, her kademede bütün nesnelere yapılacak olan sürekli iyileştirme çalışmalarıdır. Sürekli iyileştirmeler kalite çemberleri, takım çalışmaları, otomasyon ve işçi-üst yönetim işbirliği stratejileriyle elde edilebilir. Şirkette çalışan her işçi kaizenden sorumludur. Sürekli iyileştirmelerin tam anlamıyla yapılabilmesi için iş yerindeki her kademeye gereken sorular sorulur, formlar doldurtulur ve onların fikirleri öğrenilir. Bunlardan elde edilen veriler sonucunda da iyileştirmeler yapılır. Geri beslemelerle süreç sürekli hale getirilir.

Kaizen’in birden fazla amacı vardır. Ana hedefleri arasında yüksek müşteri memnuniyeti yer alır. Çünkü müşteri edinmek müşteri tutmaktan daha pahalıdır. Müşteri memnuniyetini sağlamak için, üç faktör öne çıkmaktadır:

• Maliyet azaltma
• Kalite Güvence
• Hız (zaman verimliliği)

Ayrıca personel alanında da değişimler gerekmektedir. Böylece çalışanların taahhütleri sürekli eğitimle garantilenmeli ve her çalışanın değişiklikler konusunda söz hakkı olacak şekilde, iç hiyerarşilerin ayarlanması gerekmektedir.

Kaizen felsefesi bir şirketin tüm bölümlerinin daha iyi bir çalışma ortamı yaratmak amacıyla sürekli bir çaba göstermeleri gerektiğini savunuyor. Bunu da süreç iyileştirmeleri ve en iyi kalitede ürünler sağlayarak garantiliyor.

Şimdi konuyu yazılım üretimine getirelim.

Kaizen felsefesinin temelinde sürekli iyileştirmenin olduğundan bahsettik. Diğer iş kollarındaki süreçlere benzer olarak yazılım ürünlerinin de hayat  öngüleri sürekli iyileştirmeye ihtiyaç duyarlar. Zira müşteri gereksinimlerindeki değişimler, gelişen teknolojiler, mevzuat düzenlemeleri, kullanıcı profilindeki değişimler ile zamanla ürün kullanımına paralel olarak ortaya çıkan hatalar ve sorunlar nedeniyle ürünlerin yeniden gözden geçirilmeleri gerekir.

Aslında yazılım geliştirme modellerinin çoğunda bu yaklaşımın temel alındığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Spiral, artırımsal, döngüsel ve çevik yöntemlerde ürünün sürekli iyileştirilmesi, geliştirilmesi esas alınmaktadır.

Kaizen bileşenlerinden PUKO “Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al” aşamaları yazılım geliştiriciler için de geçerli bir olgudur.

Yazılımlar için Planlama aşaması, gereksinimlerin toplanmasını, analiz ve tasarımların yapılmasını, Uygulama aşaması geliştirmeleri ve devreye alma, Kontrol aşaması, ürünün kullanımı sürecinde izlenmesini, Önlem alma aşaması ise oluşan veya oluşması muhtemel beklenmeyen durumlar için  düzenleyici önleyici faaliyetlerin başlatılmasını içerir denebilir.

Sürekli iyileştirme faaliyetlerinde tüm paydaşların rollerine göre farklı katkılarının olacağı da muhakkak bir gerçektir. Ürünü kullanan son kullanıcılar, müşteriler, geliştirme sürecinde görev alan personeller, ürün yöneticileri dâhil farklı tüm paydaşlar ürüne ait farklı bir iyileştirme gereksinimi oluşturabilecektir.

Diğer iş alanlarına göre yazılım ürünlerinin sürekli iyileştirme süreçlerinde çok önemli bir avantajı vardır. Bu avantaj, ürün geliştirme ve ürüne ait süreçlere ait birçok verinin veri tabanlarında saklanıyor olmasıdır. Böylelikle iyileştirme çalışmalarına kaynak oluşturabilecek birçok istatistiki veri çok hızlı bir şekilde elde edilebilecektir. Ayrıca yazılım ürünlerinin sanal ürünler olduğu dikkate alındığında iyileştirme iş adımlarının da farklılıklar göstermesi doğal olarak farklı olacaktır.

Bugün adı her ne olursa olsun, belirli bir yöntem üzerinden süreçlerini iyileştiren ve geliştiren firmalar, rekabette uzun vadede ciddi kazanımlar elde edebilmektedirler. Yıllarca üretim sektörlerinde tecrübe edilmiş Japon felsefesi Kaizen ise yazılım üreticileri için karlı bir yaklaşım olabilir. Ve bu yazılım ürünlerinin sürekli iyileştirilmesindeki kilit rolü ise, yine talep sahibinden, yazılım geliştiriciye, operasyon sorumlusundan, nihai kullanıcılara kadar her aşamadan ve unvandan personelin aktif katılımları ile sağlanacaktır.