Basit Ağ Yönetim Protokolü (SNMP) Nedir?

SNMP (Simple Network Management Protocol) 1988 yılında geliştirilen bir ağ yönetim protokolüdür. Sayısı hızla artan ağ cihazlarını kolayca yönetebilmek adına geliştirilen SNMP yavaş yavaş bir standart haline gelmiş ve günümüzdeki ağ cihazlarının vazgeçilmez özelliklerinden biri olmuştur.

SNMP kullanarak internete bağlanan herhangi bir cihaza ait (yönlendiriciler, switchler, yazıcılar, hublar, klimalar, sunucular ve hatta normal bilgisayarlar) bilgileri elde edebilirsiniz. SNMP ile cihazlardan öğrenilebilen bilgilerin bazıları şunlardır:

• Sistemin çalışma süresi
• CPU kullanım seviyesi
• Hafıza ve bellek kullanım seviyesi
• Cihaza ait üretim bilgileri (model, seri numarası vb.)
• Ağ cihazlarına ait ağ akışı bilgileri

Ve çok daha fazla bilgiye SNMP ile ulaşılabilmektedir. Hatta gerekli ayarlamalar yapıldığı takdirde sadece bilgi alma değil, ağ cihazlarının ayarlarında SNMP kullanarak değişiklikler yapılabilmektedir. Basit olması ve kolayca kullanılabilmesiyle SNMP günümüzün en çok kullanılan ağ yönetim protokolü olmuştur.

SNMP’yi Oluşturan Bileşenler

Ağ yönetimi için SNMP kullanılan bir sistemde üç temel bileşen mevcuttur:

1. SNMP Yöneticisi: Ağ yönetici tarafından kullanılan yönetim yazılımıdır. Bu yazılım sayesinde SNMP aracılığıyla elde edilen bilgiler görüntülenir.
2. SNMP Ajanı: Bilgilerine erişilmek istenen cihazda bulunan yazılımdır.
3. SNMP MIB: Yönetim Bilgi Birimleri (Management Informatin Base) anlamına gelen MIB’ler ağ cihazı ile ağ yöneticisi arasında iletilecek olan bilgilerinin yapılarını içeren bileşenlerdir.

SNMP MIB Tam Olarak Nedir?

SNMP ile yeni yeni ilgileniyorsanız MIB’ler biraz karışık gelebilir. Örnek üzerinden biraz daha detaylandıralım.

Bir firmanın müşterilerine yaptığı bir anket bulunduğunu varsayalım. Müşteriler SMS aracılığıyla iletilen anketi yanıtladıkları takdirde anket başarılı bir şekilde tamamlanıyor. Bir sonraki anketin ise MMS aracılığıyla gönderildiğini varsayalım. Fakat sorun şu ki kullandığımız telefon SMS alabiliyorken MMS alacak teknolojisi bulunmuyor. Bu durumda ankete yanıt vermek mümkün olmuyor.

Benzer bir sorun SNMP Yöneticisi ile SNMP Ajanı arasında da vuku bulabilir. Bu iki bileşen arasındaki yönetim protokolü SNMP olsa bile iletilen verileri iki bileşenin de anlayabileceği standart bir yapı olması gerekiyor. Böylece SNMP Yöneticisi bir bilgi talep ettiğinde SNMP Ajanı bunun hangi bilgi olduğunu kavrayabilecek ve iletişim başarıyla sağlanacaktır.

SNMP’nin en temel bileşeni nesnelerdir. SNMP aracılığıyla iletilen her bilgi bir nesne olarak tanımlanır. Örneğin sisteme ait çalışma süresini içeren bilgi “sysUpTime” olarak bilinen bir nesnedir. Her nesne ise kendine ait bir ID değerine sahiptir. Bu değerler Object ID veya OID olarak da ifade edilir. Bu nesneler ise bir araya geldiğinde MIB oluşur.

Bir örnek üzerinde inceleyelim:

Bu ağaç yapısından SNMP bilgi sisteminin tamamını görüyoruz. Bu ağaç yapısına bakarak herhangi bir nesnenin OID değerini rahatlıkla bulabiliriz. Örneğin “sysUpTime” nesnesi için OID değeri nedir? Sırayla gidelim: .iso.org.dod.internet.mgmt.mib-2.system.sysUpTime.

Bu ifade sysUpTime nesnesine ulaşmak için gitmemiz gereken yolun metin olarak gösterilmiş halidir. Her düğümün sahip olduğu değeri yazdığımızda ise sysUpTime nesnesine ait OID değerinin .1.3.6.1.2.1.1.3.0. olduğunu görürüz.

SNMP Mesajları

Yönetici ile ajan arasındaki iletişim belirli formdaki mesajlarla sağlanmaktadır. Temel olarak iletişim için kullanılan mesajlar şunlardır:

• SNMP GET
• SNMP GET-NEXT
• SNMP GET-RESPONSE
• SNMP TRAP

Değerleri okumak için GET ve GET-NEXT mesajları kullanılır. SNMP Yöneticisi bu mesajlarla bilgi talebinde bulunduğunda SNMP Ajanı GET-RESPONSE mesajıyla yanıtları gönderir. TRAP mesajı SNMP Ajanının bazı uyarı bilgilerini SNMP Yöneticisine göndermesi için kullanılır.

SNMP ve UDP

Taşıma Katmanında SNMP mesajları UDP kullanılarak aktarılmaktadır. Zira yoğun aktarımlarda TCP zayıf kalmakta ve veri kayıpları olmaktadır. UDP kullanırken zaman aşımını da doğru belirlemek, kayıpsız bir iletişim için faydalı olacaktır.

SNMP protokolü ve temel olarak yaptığı işlemler bu şekildedir. SNMP’ye dair detaylı bilgilere erişmek isterseniz Essential SNMP kitabına başvurabilirsiniz.