Node.Js Kuralım (1 – Windows)

Tüm okuyucularımızı selamlıyor keyifli bloglamalar diliyorum. Önceki yazımızda temel olarak Javascript’in tarihsel gelişimi ve node.js ile kısa bir tanışma gerçekleştirmiştik. Bugün ise node.js altyapısının kurulumunu göreceğiz.

İlk bölümde node.js altyapısının Windows işletim sistemi üzerinde kurulumunu yapacağız, daha sonra sırası ile Linux ve MacOS işletim sistemlerinde de kurulumunu gerçekleştireceğiz ve bu seriyi tamamlayacağız.

Hazırlanalım ve Kurulumu Yapalım

Kurulumu yapacağımız sistemin özelliklerini kontrol ediyoruz.

Hemen ardından nodejs.org sitesinden ilgili bağlantıya tıklayarak dosyamızı indiriyoruz. İşletim sistemi özelliklerimize göre ben 32 bit için hazırlanmış kurulum dosyasını indiriyorum.

[alert style=”green”].msi ya da .exe dosyalarından birini seçebilirsiniz. .msi uzantılı kurulum dosyaları Windows üzerindeki tümleşik derleme altyapısını kullanırlar.[/alert] [alert style=”grass”]nodejs.org sitesine girdiğinde sayfanın üst kısmında “Install” butonu sizi karşılayacaktır. İşletim sisteminize göre en uygun dosya bu butonun ardında :)[/alert]

* Görüleceği üzere Windows, Linux, Mac OS X ve SunOS işletim sistemleri için (32 ya da 64 bit) ayrı ayrı hazırlanmış dosyaları mevcut. Bunun yanı sıra kaynak kodlarını da indirip derleyebilir ve de github üzerinden de takip edebilirsiniz.

Her zamanki gibi indirilen dosyaya çift tıklıyoruz ve ekranları uygun adımlarla geçiyoruz. Aşağıdaki resimlerden takip edebilirsiniz.

1. Karşılama Ekranı

2. Lisans Ekranı (Biliyorum okumayacaksınız ama biraz göz gezdirmenizde fayda var 🙂 )

3. Dizin Güncelleme Ekranı (Seçim sizin, varsayılan olarak bırakabilirsiniz)

4. Özelleştirme Ekranı (Burada kurulumu özelleştirebilirsiniz. Tavsiyemiz o ki varsayılan ayarlarda bir değişiklilik yapmamanız)

5. Başladı ve Devam ediyor…

6. Kurulum Tamamlandı!

Test Edelim

Biraz önce Windows işletim sistemimize node.js özelliğini kazandıracak adımları uyguladık. Şimdi kurulumu test edelim. Node.js ‘in çalıştığını kontrol etmek için [label style=”grass”]Başlat > Çalıştır > cmd[/label] yolunu kullanarak komut satırına ulaşıp aşağıdaki kodu yazalım;

node --version

Gelen sonuç, aşağıdaki gibi ise kurulum başarı ile gerçekleşmiş demektir, hepimize hayırlı olsun 🙂

Uygulayalım – Basit bir sunucu örneği

Node.js’nin varlığından emin olduğumuza göre ufak bir uygulama ile test edelim. Aşağıdaki kodları kendinize uygun bir isim ile kaydedip (ornek.js olabilir) node.js kaynak klasörüne ya da C: sürücüsü altında herhangi bir yere kopyalayabilirsiniz.

[alert style=”brown”]Bu kodlar nodejs.org adresindeki basit örneklerden birinin özelleştirilmiş halidir. Siz de kendinize göre özelleştirebilirsiniz.[/alert]

var httpSunucu = require('http');

var httpSunucu = httpSunucu.createServer(function(talep, cevap){
	cevap.writeHead(
		200, 
		{"Content-Type" : "text/html;charset=utf-8"}
	);
	cevap.end("<h1>Hoş geldiniz!</h1><br /><b>node.Js sunucusu üzerinde çalışıyorsun. Kolay gelsin ;)</b>");
});

httpSunucu.listen(1453);
console.log("Sunucu 1453 portunda başlatıldı.");

Kodlarımızı çalıştırmak için yine [label style=”grass”]Başlat > Çalıştır > cmd[/label] yolunu takip ederek komut istemi penceresini açalım. Burada iki husus mevcut; dosyanızın tam yolunu yazarak çalıştırmanız ya da dosyanızı node uygulamasının Program Files içerisindeki kaynak yoluna kopyalayıp yine bu yol üzerinden node uygulamasını çalıştırmanız. Ben dosyayı direk C: sürücüsünün altına kopyaladım ve oradan çalıştıracağım. Tabii ki siz de kendinize göre çalıştırabilirsiniz;

C:>node test-sunucusu.js

Eğer bir hata ile karşılaşmadıysanız dönen cevap şu şekilde olacaktır.

Sunucu 1453 portunda başlatıldı.

Testi tamamlamak için internet tarayıcımızı açıp http://localhost:{port-numarasi} yazıyoruz. Uygulamamıza göre ise http://localhost:1453 adresine ulaşıp sonucu görüyoruz;

[alert style=”yellow”]Dikkat! Uygulama dosyası üzerinde herhangi bir değişikliği aktif edebilmek için node’u tekrar başlatmanız gerekecektir. Bunun için [badge style=”grey”]CTRL[/badge] + [badge style=”grey”]C[/badge] kısayolunu kullanarak uygulamadan çıkabilirsiniz.[/alert]

Açıklayalım

[pullquote align=”right”]HTTP, Uygulama katmanında çalışan bir servis protokolüdür. Detaylı bilgi için Wiki sayfasını ziyaret ediniz.[/pullquote]

Genel olarak örnek bir sunucu oluşturduk, bu sunucu HTTP isteklerini bir port üzerinden dinledi ve bize cevap döndü. Kodları madde madde inceleyecek olursak;

• Bir adet değişken oluşturup http modülüne atıyoruz.
• Daha sonra bu değişken üzerinden http modülünün alt metodlarından createServer metodunu çağırıyoruz.
• Metodumuza talep ve cevap olmak üzere işleyebileceğimiz iki adet değişken gönderiyoruz.
• cevap değişkeni üzerinden writeHead metodunu kullanarak response HTTP kodu (200) ve header bilgilerini giriyoruz.
  • Burada eklediğimiz iki adet bilgi var. Birincisi içerik tipinin text/html olacağı; diğeri ise karakter setinin UTF-8 olacağını belirtiyoruz.
• Yine cevap değişkeni üzerinden end metodunu kullanarak ekrana bir HTML basıyoruz.
• Örnek sunucumuzu oluşturduktan sonra bu sunucunun hangi port üzerinden HTTP isteklerini dinleyeceğini listen metodu ile belirtiyoruz. (httpSunucu.listen(1453);)
• Ve konsol ekranı için bir adet log bırakıyoruz.

Özetleyelim;

Bu yazımızda bir Windows işletim sistemini node.js uygulamalarını çalıştırabilecek şekilde yapılandırdık. Bunun için node.js‘nin kurulu olup olmadığını test ettik, daha sonra da HTTP isteklerini dinleyen ufak bir sunucu örneği hazırlayıp, çalıştırdık.

Bir sonraki yazılarımızda node.js teknolojisine etraflıca değineceğiz.

Bol kodlu günler 😉